Switchlar

🔌 Kommutatorlar — tarmog‘ingizdagi asosiy bog‘lovchi bo‘g‘in

Ofis, do‘kon yoki ishlab chiqarishdagi qurilmalar o‘zaro muloqot qila olishi uchun — kommutator kerak. U shovqin qilmaydi, e’tibor talab qilmaydi, lekin muhim vazifani bajaradi: hamma narsani bog‘laydi.

Kompyuterlar, serverlar, kassa apparatlari, kameralar, printerlar — bular kommutatorsiz bir-birini “tushunmaydi”. U xuddi odobli dispetcherga o‘xshaydi: ma’lumot paketlarini qabul qiladi va ularni kerakli manzilga uzatadi.

📌 Kommutator nima?

Kommutator (yoki switch) — bu lokal tarmoqdagi (LAN) barcha qurilmalarni bog‘laydigan qurilma. U ma’lumotlar yo‘lda yo‘qolmasligi, to‘qnashmasligi va kechikmasdan manzilga yetib borishini ta’minlaydi.

🧩 Kommutatorlar turlari

Kommutatorlar turlicha bo‘ladi — oddiydan tortib murakkabgacha, uydan tortib data-markazlargacha. Asosiy turlari:

🔹 Boshqarilmaydigan kommutatorlar (Unmanaged)
Oddiy va ishonchli. Ulanadi — ishlaydi. Sozlash talab qilinmaydi, uy, kichik ofis yoki do‘kon uchun ideal.

🔧 Boshqariladigan kommutatorlar (Managed)
Agar tarmog‘ingiz ishlayotgan bo‘lsa ham, boshqariladigan kommutator bundan ko‘proq imkon beradi: VLAN, xavfsizlik, prioritetlar, monitoring. Bu — professional tarmoq infratuzilmasi uchun tanlov.
📍 Misollar: Ubiquiti UniFi Switch 16 PoE US-16-150W, US-24-250W, USW-48-EU

🧠 L2 va L3 kommutatorlar
L2 — MAC manzillar orqali tarmoq trafigini boshqaradi. Mahalliy tarmoqlar uchun mos.
L3 — tarmoqlar va VLAN’lar o‘rtasida marshrutizatsiya qila oladi. Katta loyihalarda router o‘rnini bosadi.
📍 Misollar: UniFi Switch 48 USW-48-EU, UniFi Switch 24 POE USW-24-POE-EU

⚙️ Zamonaviy kommutator nimalarga qodir?

Yaxshi kommutator — bu tarmoqning miyasi:

• 📎 VLAN’lar yaratadi va trafikni ajratadi

• 🚦 QoS yordamida muhim trafikni ustuvor qiladi (masalan, videoqo‘ng‘iroqlar)

• 🔍 Nomaqbul ulanishlardan himoya qiladi

• 🔌 Ethernet orqali boshqa qurilmalarni quvvatlaydi (PoE)

• 🛡 Zaxira rejim va uzluksiz ishlash imkonini beradi

Yaxshi kommutator bilan tarmoq boshqariladigan va barqaror bo‘ladi — demak, kutilmagan muammolarsiz ishlaydi.

Kommutator — oddiy “quti”dek ko‘rinsa-da, aynan u tarmoqning tezligi, ishonchliligi va ichki jarayonlarning barqarorligiga javobgar.